گاهشماری کردی
گاهشماری کردی یا کردی مادی، براساس گاهشماری هجری خورشیدی است و از آنجا که به طور معمول مبدأ آن، تأسیس حکومت مادها در ایران و یا در بعضی مناطق، فتح نینوا بدست مادها، دانسته شده‌است به تقویم مادی نیز مشهور است.
مبدأ و ارکان گاهشماری کردی
گاهشماری کردی در گذشته از گاهشماری بابلی گرفته شده بود و
به صورت گاه‌شماری‌های خورشیدی-مهی محاسبه می‌شد ولی الآن یک گاهشماری
خورشیدی است و با تفاوت نام ماهها عیناً از گاهشماری ایرانی گرفته شده‌است
و با این تفاوت که مبدأ آن تاسیس دولت ماد می باشد.
گاهشماری کردی
یکی از گاه‌شماری‌های محلی ایران است که برخلاف سایر گاه‌شماری‌های محلی
مبدأیی متفاوت با مبدأ گاهشماری هجری شمسی دارد، مبدأ مفروضی مربوط به فتح
نینوا (پایتخت امپراتوری باستانی آشور) به دست هووخشتره در ۶۱۲ ق. م نیز
برای آن انتخاب شده‌است که امروزه نیز در تقویم‌های چاپی از آن استفاده
می‌شود. بین نواحی کردنشین، صورت‌های مشابه نام کردی ماهها وجود دارد این
نام‌ها در گاهشماری کردی برگرفته از نام‌های اصیل و محلی کردی می‌باشد.
بجز نام ماه‌های سال و مبدأ گاهشماری محلی کردی، سایر ارکان این گاهشماری
(طول سال و آرایه کبیسه‌های آن) عیناً برگرفته از گاهشماری هجری شمسی
است.
ماه‌های کردی مادی
ماه‌های گاهشماری کردی در سورانی:
تفاضل گاهشماری کردی با گاهشماری هجری خورشیدی
آنگونه که در بین کردها هم اکنون معمول است ؛ اگر مبدأ آن، تأسیس حکومت ماد به دست دیاکو در نظر گرفته شود، تفاضل ایندو گاهشماری ۱۳۲۱ سال است. برای به دست آمدن سال کردی کافی است عدد ۱۳۲۱ به سال هجری خورشیدی اضافه شود. مثلا: سال ۱۳۹۱ هجری خورشیدی، می‌شود ۲۷۱۲ کردی(مادی). امسال، سال ۲۷۱۲ تقویم کردی مادی است.
چنانچه مبدأ آن، فتح نینوا (پایتخت امپراتوری باستانی آشور) به دست هووخشتره در ۶۱۲ قبل از میلاد که در گذشته در مناطق کردنشین معمول بوده است درنظر گرفته شود، تفاضل آن ۱۲۳۳ سال است و سالشمار آن به همین میزان از گاهشماری هجری شمسی قدیمی تر است. یعنی: سال ۱۳۹۱ می‌شود ۲۶۲۴ کردی(مادی).
روزهای هفته
|
هفته |
شنبه |
یکشنبه |
دوشنبه |
سه شنبه |
چهارشنبه |
پنجشنبه |
جمعه |
|
(Rojî) Hefte |
Şeme |
Yekşeme |
Dûşeme |
Sêşeme |
Çûwarşeme |
Pêncşeme |
Heynî |
|
(Roja) Heftan |
Şemî |
Yekşem |
Duşem |
Sêşem |
Çarşem |
Pêncşem |
înî |
|
Abbreviations |
Sh |
Yek |
Du |
Sê |
Cha |
Pê |
În |